Το Βραβείο Καινοτόμου Επιστήμης LRI για το έτος 2017 απονεμήθηκε στον Επιστημονικό Συνεργάτη του Κέντρου Έρευνας HERACLES για το εκθεσίωμα και την υγεία του Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας και Καινοτομίας του ΑΠΘ και του Εργαστηρίου Περιβαλλοντικής Μηχανικής του Τμήματος Χημικών Μηχανικών του ΑΠΘ, Δρ Σπύρο Καρακίτσιο.
Πρόκειται για το Βραβείο Επιστημονικής Καινοτομίας LRI (Long Range Research Initiative), που χορηγεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Χημικής Βιομηχανίας (CEFIC) και το οποίο περιλαμβάνει χρηματικό έπαθλο 100.000 ευρώ, για να υποστηριχθεί η έρευνα του κ. Καρακίτσιου σχετικά με τις επιπτώσεις της συνδυαστικής έκθεσης σε χημικές ουσίες στον άνθρωπο.
Ο κ. Καρακίτσιος απέσπασε το Βραβείο για την πρόταση που υπέβαλε, με τίτλο DOREMI (DOse REsponse of MIxtures). Το ερευνητικό πρόγραμμα DOREMI έχει στόχο να κατανοηθεί ο μηχανισμός με τον οποίο η συνδυαστική έκθεση σε χημικά μείγματα με τα οποία έρχεται ο άνθρωπος καθημερινά σε επαφή, συμπεριλαμβανομένων δυνητικών νευροτοξινών, όπως βαρέα μέταλλα (κυρίως μόλυβδος, υδράργυρος, κάδμιο και αρσενικό) και πλαστικοποιητές, όπως φθαλικοί εστέρες και πολυφαινόλες, επηρεάζει τη νευρολογική ανάπτυξη των παιδιών. Τα βαρέα μέταλλα είναι προϊόντα τόσο φυσικών, όσο και ανθρωπογενών δραστηριοτήτων, ενώ οι πλαστικοποιητές είναι συνθετικά χημικά που χρησιμοποιούνται σε πληθώρα προϊόντων καθημερινής χρήσης (υλικά με τα οποία έρχονται σε επαφή τα τρόφιμα, τα παιχνίδια, ακόμη και τα δομικά υλικά). Συγκεκριμένα, τα παιδιά έρχονται σε επαφή καθημερινά με πολλαπλούς τρόπους, όπως μέσω της αναπνοής, της κατάποσης (διατροφικής ή μη) και της δερματικής επαφής.
Ένας ειδικότερος στόχος της μελέτης είναι ο καθορισμός της σχέσης που συνδέει τα επίπεδα της συνδυασμένης έκθεσης στις ενώσεις αυτές με προβλήματα στην παιδική νευροανάπτυξη. Η τελευταία είναι κυρίαρχης σημασίας, με υψηλό κοινωνικοοικονομικό κόστος, το οποίο έχει υπολογιστεί ότι σε ευρωπαϊκή κλίμακα, μόνο λόγω της έκθεσης σε μόλυβδο και της επαγόμενης μείωσης του δείκτη νοημοσύνης, ανέρχεται σε περίπου 50 δισ. ευρώ. Παραπλήσιο κοινωνικοοικονομικό κόστος έχει υπολογισθεί και λόγω της έκθεσης στον υδράργυρο, στο πλαίσιο της μελέτης CROME, συντονιστής της οποίας ήταν το Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ, με Διευθυντή τον Αν. Καθηγητή του Τμήματος Χημικών Μηχανικών του ΑΠΘ Δημοσθένη Σαρηγιάννη.
Το LRI είναι μια πρωτοβουλία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Χημικής Βιομηχανίας, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Περιβαλλοντικής Τοξικολογίας και Χημείας (SETAC-Europe), την Ένωση Ευρωπαίων Τοξικολόγων και των Ευρωπαϊκών Εταιρειών Τοξικολογίας (EUROTOX) και τη Διεθνή Εταιρεία Επιστημών Έκθεσης (ISES).
Η τελετή απονομής πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 15 Νοεμβρίου 2017, στις Βρυξέλλες.
