Το Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών από κοινού με το Τμήμα Περιβάλλοντος και το Τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου οργανώνει και λειτουργεί από το ακαδημαϊκό έτος 2016 (Ιαν 2016) Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Π.Μ.Σ.) με τίτλο «ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΕΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ», στην ελληνική ή/και αγγλική γλώσσα.
Επιστημονικό Αντικείμενο και Στόχοι του Π.Μ.Σ.
Αντικείμενο του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών είναι η μεταπτυχιακή Ειδίκευση επιστημόνων στις «εφαρμοσμένες αρχαιολογικές επιστήμες» και ειδικότερα η εκπαίδευση στελεχών εξειδικευμένων στην διεξαγωγή έρευνας και εφαρμογών στην πολιτιστική κληρονομιά μέσα από την επιστήμη και τεχνολογία.
Στόχοι του Π.Μ.Σ είναι:
(ι) Σε θεωρητικό επίπεδο, η παραγωγή και μετάδοση επιστημονικής γνώσης στους τομείς της εφαρμοσμένης σύγχρονης τεχνολογίας στην αρχαιολογία, καθώς και τη μεθοδολογία επιστημονικής έρευνας στο χώρο της αρχαιομετρίας, ψηφιακής αρχαιολογίας, κυβερνοαρχαιολογίας, βασικών αρχών συντήρησης και διαχείρισης αρχαιοτήτων ως εκπαίδευση και επιμόρφωση.
(ιι) Σε επίπεδο επαγγελματικής πρακτικής, η απόκτηση γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων απαραίτητων για την ανάπτυξη και υλοποίηση πρότυπων αρχαιολογικών προγραμμάτων και ψηφιακής κληρονομιάς στην εκπαίδευση, στις εφαρμογές στην κοινωνία της πληροφορίας, σε εκπαιδευτικά προγράμματα και συστήματα δια βίου μάθησης (επιμόρφωσης, κατάρτισης, επαγγελματικής ανάπτυξης, κ.ά.), μέσω της εφαρμογής των πλέον σύγχρονων μεθόδων και πρακτικών από το χώρο των νέων τεχνολογιών και την διαχείριση και συντήρηση αρχαιολογικών ευρημάτων, με σκοπό την αξιοποίησής, με την χρήση σύγχρονων προσεγγίσεων στις ανασκαφές και τη μουσειολογία, τη θεωρητική ερμηνεία και τη διεπιστημονική μελέτη των ευρημάτων μέσω των φυσικών επιστημών και της σύγχρονης ψηφιακής τεχνολογίας.
Η Αρχαιολογία και η Πολιτιστική Κληρονομιά που αναφέρεται κυρίως στην αρχαιότητα, δεν έχουν αναδειχθεί σε ικανοποιητικό επίπεδο στην Ελλάδα. Η παραδοσιακή αρχαιολογία στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας περιορίστηκε στην θεωρητική κατάρτιση και δεν ανέδειξε νεότερα γνωστικά αντικείμενα συναφή με τη μελέτη και ανάδειξη των αρχαιοτήτων. Η τάση της ενσωμάτωσης των νεότερων γνωστικών αντικειμένων που συνδυάζουν το διώνυμο φυσικές επιστήμες & νέες τεχνολογίες (ψηφιοποίηση, πληροφορική) με την αρχαιολογία και την ιστορία εμφανίστηκε τη 10ετια του 1960 διεθνώς (Αγγλία, ΗΠΑ) και επεκτάθηκε σχεδόν σε κάθε χώρα, αναδεικνύοντας τα νεότερα διεπιστημονικά γνωστικά αντικείμενα αυτά σε βασικές μονάδες ειδίκευσης στις λεγόμενες αρχαιολογικές επιστήμες (αρχαιομετρία).
Στο πλαίσιο αυτό, το ΠΜΣ φιλοδοξεί να μεταδώσει τις σύγχρονες γνώσεις κατά εύληπτο και παραστατικό τρόπο στους πτυχιούχους αρχαιολόγους, ιστορικούς, συντηρητές, και άλλων κλάδων των αρχαιογνωστικών και θετικών επιστημών που επιθυμούν να ασχοληθούν ή εργάζονται σε θέματα πολιτισμικού ενδιαφέροντος. Οι νεότερες αυτές γνώσεις έρχονται ως φυσιολογική ανάγκη και αφορούν την εξέλιξη των αρχαιολογικών και πολιτισμικών σπουδών και τις σημαντικές εφαρμογές στην Ελλάδα και Παγκόσμια, από την αρχαιολογική / ανθρωπολογική ανασκαφή, στην προληπτική συντήρηση, την δειγματοληψία, την χρονολόγηση, την ανάλυση, την προέλευση, τη διερεύνηση αρχαίας τεχνολογίας, τις εμπορικές οδούς, στην αρχαιότητα από την προϊστορική εποχή μέχρι και τους λόγους προσανατολισμού ναών σε ορισμένη κατεύθυνση. Επίσης, αφορούν την 3διάστατη απεικόνισή τους, την εικονική πραγματικότητα αλλά και την προώθηση του προϊόντος (που έχει μελετηθεί, τεκμηριωθεί, αναδειχθεί, ανασυσταθεί) στην αγορά εργασίας. Με το πρόγραμμα αυτό οι εκπαιδευόμενοι αποκτούν νέες γνώσεις, νέες ιδέες για τους τρόπους αξιοποίησης του πολιτιστικού αποθέματος, και εκπαιδεύονται στο χειρισμό κάποιων οργάνων φορητών συσκευών, για να αξιοποιούν τις λαμβανόμενες μετρήσεις, στο πεδίο, στο εργαστήριο, και στις μουσειακές συλλογές. Λόγω του διαφορετικού υπόβαθρου των πτυχιούχων το επίπεδο δυσκολίας διαμορφώνεται κατάλληλα, ώστε να είναι εύληπτο σε όλους, ενώ θα υπάρχουν φροντιστηριακά μαθήματα στην έναρξη κάθε Ενότητας.
Γενικότερα, υπάρχει ανάγκη στην αγορά εργασίας για την πιστοποιημένη εκμάθηση σε μεταπτυχιακό επίπεδο των νέων τεχνολογιών από τις φυσικές επιστήμες της αρχαιολογικής επιστήμης και ιδίως της πολιτιστικής κληρονομιάς. Τα «εργαλεία» από το χώρο των επιστημών πληροφορικής, από το πεδίο των φυσικών επιστημών, οι τεχνικές από το πεδίο της Συντήρησης αρχαιοτήτων, σε συνδυασμό με την διαχείριση αρχαιοτήτων και ιστορικών συνόλων. Τόσο ο δημόσιος και κυρίως ο ιδιωτικός τομέας αναπτύσσεται ραγδαία μέσα από τον χώρο της εικονικής πραγματικότητας και ψηφιακής αναπαράστασης ερευνητικών αποτελεσμάτων στο χώρο των αρχαιολογικών ανασκαφών αλλά και συλλογής τεραστίου μεγέθους δεδομένων. Η αρχαιολογική επιστήμη στην εποχή της κυβερνοαρχαιολογίας συνεργάζεται με τις θετικές επιστήμες και ολοκληρώνεται. Το Πρόγραμμα Εφαρμοσμένες Αρχαιολογικές Επιστήμες (ΕΑΕ) στοχεύει σε αυτό το αποτέλεσμα. Το Παν/μιο Αιγαίου θεσμοθέτησε για πρώτη φορά σε ελληνικά ΑΕΙ την αρχαιομετρία (1999) καθώς και εργαστήριο αρχαιομετριας και εργαστήριο περιβαλλοντικής αρχαιολογίας και οδήγησε με επιτυχία στην ανόρθωση και εμπέδωση του πεδίου αυτού στην Ελλάδα.
Τρόπος. Τόπος, χρόνος Λειτουργίας
i. Τα μαθήματα θα διεξάγονται μερικώς με την χρήση νέων τεχνολογιών και ηλεκτρονική πλατφόρμα online και δια ζώσης με συγκεκριμένες ημερομηνίες στην Ρόδο και 10ήμερη πρακτική με εκμάθηση τεχνικών στον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών.
ii. Διδάσκοντες είναι Έλληνες και αλλοδαποί καθηγητές διεθνούς εμβέλειας σε εμπειρία και έργο, τα μαθήματα είναι στην ελληνική γλώσσα εκτός όσων προσφέρονται από αλλοδαπούς στην αγγλική.
iii. Θα ξεκινήσει Ιαν 2016, και η ανακοίνωση για υποβολή υποψηφιοτήτων ξεκινά από 31 Αυγ 2015 αν και η ανεπίσημη εκδήλωση ενδιαφέροντος μπορεί να ξεκινήσει από το εαρινό εξάμηνο 2015.
iv. Το ΠΜΣ έχει δίδακτρα που ανέρχονται στο ποσό των 3,000 Ευρώ συνολικά για τα 3 εξάμηνα.
v. Η Διπλωματική εργασία μπορεί να διεξαχθεί σε ερευνητικά εργαστήρια με τα οποία το Εργαστήριο Αρχαιομετρίας του Παν/μιου Αιγαίου διατηρεί συνεργασία η βρίσκεται στο δίκτυο πανεπιστημιακών εργαστηρίων αρχαιομετρίας network σε όλη την Χώρα, με προηγούμενη συνεννόηση με τον Καθ Ι Λυριτζή.
Πληροφορίες:
Καθ. Ιωάννης Λυριτζής, Liritzis@rhodes.aegean.gr (www.liritzis.gr)
Δρ Ανδρονίκη Δριβαλιάρη, andrival@rhodes.aegean.gr
Δρ Ασημινα Βαφειάδου, vafiadou@rhodes.aegean.gr
