Democracy in Crisis and the Populist Challenge
[Η δημοκρατία σε κρίση και η πρόκληση του λαϊκισμού]
Η διάλεξη θα πραγματοποιηθεί στο Αμφιθέατρο Ι του Κέντρου Διάδοσης Ερευνητικών Αποτελεσμάτων (ΚΕ.Δ.Ε.Α.) του ΑΠΘ (3ης Σεπτεμβρίου, Πανεπιστημιούπολη) την Τετάρτη 3 Ιουνίου 2015 και ώρα 18.00. Θα ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό.
Περίληψη:
Οι σύγχρονες αντιπροσωπευτικές δημοκρατίες όλο και περισσότερο απογοητεύουν τους πολίτες τους σε ολόκληρο τον κόσμο. Αγνοούν τα αιτήματά τους και αποφεύγουν να λογοδοτούν προς τους δημοκρατικούς πολίτες, ενώ επιτρέπουν σε πλούσιους πολιτικούς δρώντες να ασκούν υπερβολική και επιβλαβή επιρροή στη λειτουργία της διακυβέρνησης. Η διάλεξη του καθηγητή McCormick θα επιχειρήσει να αναδείξει τις διαρθρωτικές αδυναμίες των σύγχρονων δημοκρατιών και, κατόπιν, θα επισκοπήσει κριτικά την ανεπάρκεια των επιστημονικών απαντήσεων στην σύγχρονη κρίση της δημοκρατίας. Πιο συγκεκριμένα, θα εστιάσει στην αχαλίνωτη αποστροφή που εκφράζεται προς την αρχή της πλειοψηφίας και προς τον «λαϊκισμό» από δήθεν «δημοκρατικούς θεωρητικούς». Τέλος, ο McCormick θα αντλήσει από την πολιτική σκέψη του Μακιαβέλι για να διατυπώσει πιθανές λύσεις για τα προβλήματα της πλουτοκρατίας και της έλλειψης λογοδοσίας, που μαστίζουν τη δημοκρατία σήμερα.
Σχετικά με τον ομιλητή:
Ο John P. McCormick είναι Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο. Είναι συγγραφέας τωνβιβλίων: Machiavellian Democracy (2011), Carl Schmitt’s Critique of Liberalism: Against Politics as Technology (1997), Weber, Habermas and Transformations of the European State: Constitutional, Social and Supranational Democracy (2006). Έχει, επίσης, δημοσιεύσει πληθώρα επιστημονικών άρθρων πάνω στην ιστορία της πολιτικής σκέψης, την θεωρία της δημοκρατίας και το συνταγματικό δίκαιο.
ΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ POPULISMUS
Τα τελευταία χρόνια ο λαϊκισμός έχει επιστρέψει στο διεθνές πολιτικό προσκήνιο. Μεταξύ άλλων, μια σειρά από κυβερνήσεις της Λατινικής Αμερικής που απορρίπτουν τη λεγόμενη «Συναίνεση της Ουάσινγκτον» αλλά και μια ομάδα από ακροδεξιά κόμματα που πολλαπλασιάζονται στην Ευρώπη, προωθώντας ξενοφοβικά και ρατσιστικά στερεότυπα, πιστοποιούν αυτήν την τάση. Eπιπλέον, καταδεικνύουν τις αντιθετικές εκφάνσεις της. Το ερευνητικό πρόγραμμα POPULISMUS στοχεύει καταρχάς στην καταγραφή και συγκριτική χαρτογράφηση του λαϊκιστικού λόγου που εκπέμπεται από τέτοιου είδους πηγές. Με τον τρόπο αυτό θα διευκολυνθεί η επαναξιολόγηση της έννοιας του «λαϊκισμού» και η άρθρωση μιας θεωρητικής προσέγγισης ικανής να αναπροσανατολίσει την εμπειρική ανάλυση της λαϊκιστικής ιδεολογίας στο πλανητικό περιβάλλον του 21ου αιώνα. Ξεκινώντας από τον θεωρητικό προσανατολισμό που προσφέρει η θεωρία του λόγου της «Σχολής του Essex», το έργο POPULISMUS υιοθετεί μια μεθοδολογία ανάλυσης λόγου για να διερευνήσει τις ποικίλες μορφές της λαϊκιστικής πολιτικής, να τεκμηριώσει την ανάγκη μελέτης της αναδυόμενης αντίθεσης μεταξύ λαϊκισμού και αντι-λαϊκισμού και να αξιολογήσει τις συνέπειές της πάνω στην ποιότητα της δημοκρατίας.
Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο της πράξης ΑΡΙΣΤΕΙΑ ΙΙ του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και εθνικούς πόρους.
Μέχρι την ολοκλήρωσή του, τον Ιούλιο του 2015, το διάρκειας δεκαοκτώ μηνών ερευνητικό πρόγραμμα POPULISMUS θα αναπτύξει ένα πυκνό πλέγμα δραστηριοτήτων με στόχο την εννοιολογική, αναλυτική και ερμηνευτική αναβάθμιση της ικανότητας διερεύνησης του λαϊκιστικού λόγου και της σχέσης του με τη δημοκρατία. Οι δραστηριότητες αυτές περιλαμβάνουν:
-Την επισκόπηση και κριτική αποτίμηση της υπάρχουσας διεθνούς βιβλιογραφίας.
-Την πραγματοποίηση ερευνητικών επισκέψεων για την πληρέστερη γνώση της επιτόπιας κατάστασης σε περιοχές που θεωρούνται επίκεντρα λαϊκιστικών κινητοποιήσεων (Βενεζουέλα και Αργεντινή στη Λατινική Αμερική× ΗΠΑ×Γαλλία, Ολλανδία, Ισπανία και Ελλάδα στην Ευρώπη).
-Την συγγραφή μιας σειράς θεματικών μελετών και επιστημονικών άρθρων για επιμέρους πτυχές του φαινομένου.
-Την διοργάνωση διεθνών ερευνητικών συναντήσεων (εργαστήριο, συνέδριο, ομιλίες) για την προώθηση της σχετικής έρευνας και την διάχυση των αποτελεσμάτων.
-Την ανάπτυξη ενός Παρατηρητηρίου για τον λαϊκιστικό λόγο και τη δημοκρατία με τη μορφή σύνθετης διαδικτυακής πλατφόρμας.
